Acil ve Kritik Hasta USG I

Acil ve kritik durumda ayırıcı tanı yaşamda kalım şansıdır, bu durumda zaman yaşamdır. Hastabaşı acil ultrasonografi (USG) bunun olası en kolay ve hızlı yoludur! Gerçek anlamda yaşatılabilen hasta ileri tedavileri alabilecek hastadır. Bu nedenle amaç öncelikle hastanın yaşamda kalımını sağlamaktır. Hastabaşı acil USG’de kalp hem kendini hem diğer organları besleyerek travma-dışı yaşam desteği protokollerinde ilk yeri almış olması ile özelliklidir. Bunun yanı sıra kalp aritmi, tamponat gibi birçok durumun ayırt edilmesi ile tedavi edilebilir birincil nedenleri ve ikincil nedene bağlı gelişen durumlarda da olası ayırıcı tanıya katkı sağlamakla beraber olması gereken destek tedavi için gerekli bilgiyi sağlar. Hasta başı uygulama ile fizik bakı sırasında birkaç dakikada tamamlanabilen temel yaşamsal bilgiyi sağlayan daha hızlı ön ayırıcı tanı, acil tedavi planı, konsultasyon seçimi ve yatırılacağı yeri belirleyen kanıtlanmış başka ya da daha üstün bir bilimsel yaklaşım yoktur. Gelişmiş ülkelerde ‘Acil Tıp Uzmanlık Eğitimi’ içinde hastabaşı iki boyutlu (2D) USG detayları net olarak oluşturulmuştur. Ülkemizde 1990’lı yılların sonlarında Acil Tıp Anabilim Dallarında bu uygulama ve eğitime yer veren Üniversitelerimiz ile başlamış ve günümüzde hem ihtisas programları hem de Türkiye Acil Tıp Derneği, Türkiye Acil Tıp Uzmanları Derneği, Acil Tıpta Radyoloji Derneği’ nce verilen kurslar ile güncel ve hızlı gelişimine devam etmektedir. Kalp ultrasonografisi (USG) acil hastada uygulanan temel ekokardiyografi bilgilerini esas alır ve Odaklanmış Transtorasik Ekokardiyografik Uygulama (FATE,Focused Assessed Transthoracic Echocardiography), Odaklanmış Kardiyak USG (FOCUS), Acilde Odaklanmış Ekokardiyografi (FEED), kalp arrestinde kalp ve akciğerin değerlendirmesi (CAUSE) şeklinde farklı isim ama benzer yaklaşımlar ile ifade edilmiştir. ACİLDE ODAKLANMIŞ EKO YALNIZ KALP HASTALARI İÇİN DEĞİLDİR!!! Kalp USG yapabilmek için gerekli eğitimlerde tüm dünyada bir konsensüs oluşturulmamış olsa da farklı birliklerin açıklamaları ve bilimsel çalışma sonuçları mevcuttur. ACC/AHA EKO eğitimlerini 3 kategoride; seviye 1, 2 ve 3 olarak tanımlar. Temel kardiyak USG (=Seviye 1) için 150 yorum+75 doğrudan uygulama önerir. İleri Ekokardiyografi kullanabilmek için en az seviye 2 gereklidir. Bu 300 yorum+150 doğrudan uygulama demektir. Bunların devamlılığı önemlidir. ACEP USG kılavuzunda travma, gebelik, anevrizma, kardiyak, biliyer, üriner sistem, DVT, yumuşak doku/kas-iskelet, toraks, oküler ve girişimsel USG’yi içeren acil hastabaşı USG eğitiminin 16-24 saatlik dersi içermesi ve herbir konuda 25-50 olguda doğrudan uygulama yaparak değerlendirebilecek seviyede olacak şekilde, kayıt ve bunların tartışarak yeniden değerlendirilmesi yolu ile yeterli olduğu belirtilmiştir. Kalp USG’si kalp boşlukları, duvarları, perikardiyal alan ve kontraksiyonu ile ilgili temel bilgiyi sağlar. Görsel varsayıma dayanan bu kalitatif değerlendirmenin yeterli deneyimden sonra kantitatif ölçümlere yakın doğrulukta öngörüyü sağlayabilmesi nedeni ile Acil Tıp ayırıcı tanı ve tedavilerinde yerini almaktadır. Henüz yaşamsal durumda olmayan, herhangibir şikayetle başvuran ama acil kabul edilen tüm hastalarda da değerlidir. Birçok Acil Tıp Uzmanı gibi uzmanlık eğitimimde başlayan hastabaşı acil USG, Uzmanlık sonrası atamamın yapıldığı Adana Devlet Hastanesi Acil Servisde Başhekim tarafından kliniğe verilen cihaz ile, ardından Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD kadrosunda Adana Uygulama ve Araştırma Merkezinde Acil Servis için alınan cihaz uygulamaları ve gerek bilimi izleyerek gerek uluslar arası ve ulusal kongre ve sempozyumlar, makale çalışmaları ile devam etmiş, 3 aylık EKO izlem, tartışma ve acil hastalarda uygulamalardan sonra önceden planlanmaksızın bu kitap çalışmaları başlamıştır. Bütün bu süreçte elde edilen görüntülerden çoğunlukla faydalanılmıştır. Kitabımızda yer alan akciğer, ekstrakraniyal ve intrakraniyal USG ile toraks-boyun-beyin üçlüsünün tek seferde değerlendirilebilmesi planlanmıştır. Bu konuda ilk kitabımızla Türkçe kaynak oluşturmaya katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Birçok konudan fedakarlık etme, kendini ve sevdiklerini öteleme pahasına, her durum ve koşulda Acil Tıp’a hizmet eden, inanan ve değer veren, böylelikle daha çok yaşamda kalımı sağlayan ve hiç tanımadığı başkalarının yaşamlarında hiçbir tanı olmaksızın kalabalığın içinde en karmaşık ve zor anlarda büyük sorumluluğa sahip olarak görevini yerine getiren herkese sonsuz saygılarımı sunuyorum. Acil ve kritik hasta yöneten tüm hekimlerle paylaşmak üzere … *Ek görüntü, renkli resim, videolar CD’de yer almaktadır. Ali, Ber, Efe’ye...